CNG Nedir | LNG LPG Doğalgaz ve Petrol ile Arasındaki Farklar Nelerdir | Cekici Gaz
CNG diye bilinen sıkıştırılmış doğalgaz nedir, LNG, LPG, Doğalgaz ve Petrol ile arasındaki farklar nelerdir? Cekici Gaz
CNG gaz yani sıkıştırılmış doğalgaz günümüzde benzin, dizel ya da LPG yerine kullanılabilen alternatif bir yakıt olarak bilinmektedir. Bilinirliliği arttıkça kullanımı da artan CNG, son yıllarda özellikle Avrupa’da toplu taşıma araçları ile ticari araçlarda yüksek oranda kullanılarak ciddi anlamda tasarruf yapılmasına olanak sağlamıştır. CNG asıl olarak çevreci oluşuyla dikkat çekmektedir.
SIKIŞTIRILMIŞ DOĞALGAZ NEDİR?
Sıkıştırılmış doğalgaz nedir sorusunun en kısa yanıtı; doğalgazın özel stok ünitelerine sıkıştırılarak doldurulmuş halidir. Doğalgazın (metan) hacminin yüzde 1'inden daha azına sıkıştırılmasıyla yapılan CNG yakıtı, toksik olmadığı ve yeraltı suyunu kirletmediği için benzin ve dizelden daha güvenlidi ve temizdir.
CNG açılımı ise “compressed natural gas”dır.
CNG yaklaşık 2000-3600 psi basınca kadar sıkıştırılarak basınçlı kaplarda saklanan ve kullanıma sunulan doğalgazdır. Bu işlem ile yüksek miktarda doğalgaz, yüksek basınç altında depolanıp kolaylıkla taşınabilir hale gelmektedir.
İşlem sonunda genleşen ve basıncı düşürülen CNG, doğalgazın kullanılmak istendiği her yer taşınır.
CNG KULLANIM ALANLARI
CNG özellikle otomotiv endüstrisinde otogaz ve motor yakıtı olarak kullanılabilir, uçak, gemi, TIR, kamyonet, otobüs gibi her türlü ulaşım aracında kullanılabilir. Otomobillerde kullanımı, aracın depolama hacmi küçük olduğu için sık sık doluma ihtiyaç duyar. Bu nedenle menzili de kısadır ve çok verimli değildir.
CNG’nin dünyadaki kullanımı da giderek artmaktadır. Özellikle benzin ile kıyaslandığında daha düşük emisyon değerlerine sahip olduğundan yaygın olarak taşıt araçlarında kullanılan CNG hem çevreci, hem ekonomik, hem de daha güvenli olması nedeniyle tercih edilmektedir. CNG, ABD'de bin 650, İtalya'da bin 40, Almanya'da 920 istasyon üzerinden satılıyor. En çok CNG’li araç olan ülke ise 1 milyondan fazla araç ile İtalya. Türkiye’de ise 6 binin üzerinde araç CNG ile çalışmaktadır. 2020 yılının sonunda dünyada 70 milyonun üzerinde doğalgazlı aracın yollarda olması beklenmektedir.
Depolama avantajıyla doğalgazın olmadığı alanlarda da kullanım imkanı veren sıkıştırılmış doğalgazın bu açıdan bakıldığında sanayi tesisleri, oteller, küçük işletmeler, hatta evlere kadar kullanım alanı vardır.
İlk yatırım maliyeti dönüşüm yapılması gerekliliği nedeniyle biraz fazla olan CNG, uzun vadede benzine oranla yüzde 50-60 oranında daha tasarrufludur. Bu sayede çok kısa sürede ilk yatırım maliyeti amorti edilebilir. Ayrıca doğalgazlı araçlar diğer yakıt türlerinin kullanıldığı araçlara oranla daha sessizdir. CNG'li araçlar gürültüyü dizel araçlara kıyasla yüzde 50'ye kadar azaltmaktadır.
CNG SİSTEMİ
CNG sistemi, doğalgaz altyapısı olmayan yerlerdeki kişi veya kuruluşların doğalgazın faydalarına kavuşması için gerçekleştirilir. Bu sistem ile özel stok ünitelerine sıkıştırılıp doldurulan gaz, bu iş için özel olan kamyon, çekici ve TIR’lar ile taşınır, kullanıcıların ayağına kadar götürülür. Bu sistem "CNG sistemi"dir. CNG sistemi, tüm enerji kullanım alanlarında rahatlıkla uygulanabilen bir sistemdir. Bu sayede doğalgazdan isteyen herkes, istediği her yede faydalanabilir.
CNG İLE LNG ARASINDAKİ FARKLAR
CNG ile LNG arasındaki farklar konusuna değinmeden önce LNG nedir sorusu cevaplanmalıdır. Doğal gazın atmosferik basınçta yaklaşık -162 dereceye soğutulması ile elde edilen LNG (Liquified Natural Gas) yani sıvılaştırılmış doğal gaz; kokusuz, renksiz ve zehirli olmayan sıvı bir yakıttır. İşlem öncesi gaz halinde olan madde yani doğalgaz, işlemin sonunda sıvı hale gelmiştir. LNG ile yüksek miktardaki doğal gaz, düşük basınçlar altında hacmi yaklaşık 600 kez küçültülerek sıvı halde saklanabiliyor ve bu sayede doğalgazın boru hatlarıyla taşınmasının mümkün olmadığı yerlere, gemi ve kamyonlarla taşınabiliyor.
LNG ve CNG arasındaki ana fark LNG’nin sıvı formda olmasıdır. Ayrıca düşük sıcaklıkta, ancak atmosferik basınçta saklanması gerekmektedir. CNG ise çok yüksek basınçta ve atmosferik sıcaklıkta saklanabilir.
Doğal gazı LNG'ye dönüştürmenin tek nedeni, büyük hacimli LNG gemilerinde kıtalara gönderilebilmesi için hacmini 600 kat küçültmektir.
CNG VE LPG ARASINDAKİ FARKLAR
CNG ve LPG arasındaki farklar için de önce LPG nedir sorusu yanıtlanmalıdır. LPG, sıvılaştırılmış petrol gazı, ham petrolün rafinerilerde damıtılması sırasında veya petrol yataklarının üzerinde bulunan doğalgazın ayrıştırılması ile elde edilen ve basınç altında sıvılaştırılan, renksiz, kokusuz, havadan ağır ve yanıcı bir gazdır.
Bu iki yakıt birbirinden farklı yakıtlardır.
Aralarındaki farklar ise;
- LPG propan ve bütan karışımı iken CNG ise doğalgazdır.
- LPG petrol türevlidir. Çeşitli işlemlerden geçtikten sonra kullanılabilir. CNG ise doğanın kendi ürettiği bir gazdır.
- LPG sıvılaştırılmış olarak depolanıp sevk edilir. CNG’de ise sıvılaştırılmadığı sürece böyle bir durum yoktur.
Öte yandan her iki yakıt türü de benzin ve dizele göre sera gazı emisyonlarını büyük ölçüde azalttığı için daha yeşil yakıt olarak kabul edilirler. Ayrıca petrole olan bağımlılığı azaltma yönleri de vardır.
CNG PETROL ARASINDAKİ FARKLAR
CNG petrol arasındaki farklar ise daha fazladır.
CNG, taşımayı kolaylaştırmak için yüksek basınç altında sıkıştırılmış büyük bir metan olan sıkıştırılmış doğal gazdır ve esas olarak ısıtma ve elektrik üretimi için kullanılır.
Petrol ise oda sıcaklığında sıvı olan ve nispeten kolay bir şekilde taşınabilen otomotiv yakıtı veya benzindir.
Petrol fosil bir yakıt olduğu için çevreye daha çok zarar verir. Sıkıştırılmış doğal gaz, kimyasal açıdan petrolden farklıdır, ancak benzinli motorlarda değiştirilebilir. CNG daha ucuz, yakıt tasarruflu ve daha az kirletici, aynı zamanda benzinle karşılaştırıldığında daha az çekiş gücüne sahiptir. Petrol otomobiller için daha yüksek kullanım oranına sahiptir, buna karşın CNG ağırlıklı olarak ticari araçlarda kullanılır. Petrol ya da diğer bir deyişle benzin alternatif tüm yakıtlara rağmen dünya filosunun hala yüzde 80'inde kullanılır.
